มรรคผลของความอดทนต่อเนื่องยาวนาน
หลังจากการเยี่ยมชม เรื่องที่ผมประทับใจที่สุดคือ พฤติกรรมนักเรียนที่เราใช้คำว่า "นิ่ง" หรือผมขอขยายต่อย่อนิดหนึ่งว่า "นิ่ง นั่ง ตั้งใจเรียน" นั่นคือ "นิ่ง" หมายถึง การมีสมาธิในการร่วมทำกิจกรรมการทดลอง นั่งอยู่กับที่แม้ไม่มีกิจกรรมใด รู้จักฟังครูพูด พูดเมื่อครูถาม และถามเมื่อสงสัย ซึ่งภาษาที่เราใช้กันทั่วไปก็คือ "ตั้งใจเรียน" นั่นเอง
จากการสังเกต ผมที่ครูแทบจะไม่ต้องใช้กลยุทธ "หยุดเด็ก" หรือ "รวมเด็ก" ใดๆ เลย ไม่มีคำปราม ห้าม หรือขู่ใดๆ จากครู และจำนวนของนักเรียนที่ "นิ่ง" ไม่ใช่เพียง "ส่วนใหญ่" แต่ต้องบอกว่า ไม่มีนักเรียนคนใดตีรวนกวนเพื่อนคนอื่นเลย เว้นแต่เด็กเล็กเตรียมอนุบาล ซึ่งก็เป็นงานหลักของครูอยู่แล้วที่ต้องพัฒนาให้นักเรียน "นิ่ง" ต่อไป
จากการสอบถาม รอง ผอ. และครู ผมตีความว่า พฤติกรรมของนักเรียนที่เล่ามานี้ เป็นมรรคเป็นผลของการเอาใจใส่พัฒนานักเรียนชั้นปฐมวัยอย่างต่อเนื่องเป็นปี เป็นผลจากความอดทนต่อเนื่องยาวนาน ถือเป็น BP (Best Practice) ที่สำคัญของโรงเรียนเทศบาล ซึ่งควรมีการ "ถอดบทเรียน" เอาเคล็ดวีธีที่ดีมาเผยแพร่ เช่น (ทราบว่า) ทุกๆ สัปดาห์ อย่างน้อยต้องมี ๓ การทดลอง และ ทุกครั้งครูจะมาแลกเปลี่ยนถอดบทเรียนกันหลังกิจกรรม เป็นต้น
ลักษณะของการทดลองในโครงการบ้านวิทยาศาสตร์น้อย
ข้อ ดีประการหนึ่งของการเยี่ยมกันแบบกัลยาณมิตรใน PLC คือ เหตุการ์ที่ "เราเห็น" กับเหตุการณ์ที่ "เราเป็น" นั้นเหมือนกัน ไม่มีการเตรียมรับการประเมินที่เกินจริง ตัวอย่างเช่น การนำกิจกรรมสิ่งประดิษฐ์มาทำในวันเยี่ยมวิทยาศาสตร์น้อย งานคหกรรม การทำอาหาร (ไอศครีม) หรือกิจกรรม "วิทยาศาสตร์โชว์" ที่ครูมุกดานำมาสอนที่โรงเรียนเทศบาลบ้านค้อ เป็นต้น
ใน ครั้งนี้ กิจกรรมบ้านวิทยาศาตร์น้อยของโรงเรียนเทศบาลบ้านค้อก็คล้ายกับโรงเรียนอื่น ได้แก่ สีเต้นระบำ ความลับของสีดำ แต่จะมีกิจกรรมนำประดิษฐ์ ตุ๊กตาล้มลุกจากเปลือกไข่ไก่ กิจกรรมทดลองเชิงสาธิตแบบวิทยาศาสตร์โชว์ (Science Shows) เรื่อง ลูกโป่งมหัศจรรย์ และกิจกรรมทำอาหาร (ไอศครีม)
เริ่ม จะเป็นโจทย์ใหม่ว่า ทำไมครูจึงนำกิจกรรมที่ไม่อยู่ใน "กล่องบ้านวิทยาศาสตร์น้อย" มาทำกัน ผมตั้งสมมติฐานไว้ ๒ ประการ คือ ๑) ครูทำ "กิจกรรมในกล่อง" ที่รู้จักและทำได้หมดครบถ้วนแล้ว และ ๒) ครูไม่ได้เปิดกล่องศึกษาเพิ่มเติมด้วยตนเอง และ ๓) ครูไม่มีอุปกรณ์ที่จะทำกิจกรรมในกล่อง .... คงต้องให้ผู้อำนวยการและเพื่อนครูช่วยสะท้อนให้รู้ว่า คำตอบคือข้อใด
แต่เบื้องต้นจากการสังเกตพบว่า ครูมุกดา มีการวางแผนและจัดการเกี่ยวกับการทดลองบ้านวิทย์ฯ ไว้อย่างเป็นระบบ ดังภาพด้านล่าง
สะท้อนว่า โรงเรียนได้ทำการทดลองบ้านวิทยาศาสตร์น้อยอย่างต่อเนื่อง เป็นระบบ ซึ่งต่อไปจะสามารถพัฒนาเป็น "หลักสูตร" ของปฐมวัยของโรงเรียนหรือของเทศบาลเมืองฯ ต่อไป ...แสดงว่าสมมติฐานข้อ ๑) เป็นจริงครับ
ตัวอย่าง PLC "ชุมชนครู" ที่มี "การเรียนรู้" ร่วมกัน
ผมสังเกตว่า การแลกเปลี่ยนเรียนรู้หลังจากเยี่ยมชมกิจกรรมการทดลองของโรงเรียนเทศบาล เป็น PLc มากขึ้น ผ่อนคลายมากขึ้น คุณครูมีการตีความ สะท้อนผลการสังเกต มีการชื่นชมจุดเด่นของกันและกันมากขึ้น และที่สำคัญคือ มีความตั้งใจที่จะนำเอาสิ่งที่ได้มาเห็นมาเรียนรู้ ไปปรับใช้ในโรงเรียนของตนเอง
เช่น สิ่งที่ครูสะท้อนว่า จะนำไปใช้ในการสอนของตนเอง คือ ตัวกิจกรรม "ลูกโป่งมหัศจรรย์" และ "ถุงพลาสติกมหัศจรรย์" (เสียดายที่ผมไม่ได้ถ่ายภาพวันนั้นมา เพราะต้องไปให้ครบทุกห้อง เลยต้องขอใช้ภาพจากอินเตอร์เน็ตนะครับ จากเว็บไซต์ "วิทย์พ่อโก้" http://witpoko.com/?p=41 ที่กำลังดังครับ) ที่ครูหลายท่านบอกว่า จะลองเอาไปใช้ดู ... หากครูเข้าไปศึกษาจากเว็บไซต์ "วิทย์พ่อโก้" แล้วนำมาทดลองใช้ จะทำให้การทดลองในโรงเรียนหลากหลายขึ้นเยอะเลยครับ
อีกประเด็นคือ ครูเห็นว่า กิจกรรมการจัดการเรียนการสอนบ้านวิทยาศาสตร์น้อยนั้น เป็นพื้นฐานสำคัญที่จะต่อยอดเป็นการเรียนรู้แบบ STEM ในระดับประถมต่อไป ซึ่งตอนนี้ทาง เทศบาลกำลังขับเคลื่อนเรื่องนี้อย่างจริงจัง
นอกจากนี้ ผอ.ดารุณี เดชยศดี ท่านกำลังใช้กระบวนวิธีต่างๆ ที่จะทำให้ชุมชนได้เห็นผลงาน และใช้การมีส่วนร่วมของผู้ปกครองในการเรียนการสอน ทั้งเพื่อร่วมพัฒนาและเพื่อประชาสัมพันธ์ผลงานของโรงเรียนและเทศบาลให้ได้รับรู้ ... ผมเชื่อว่า หากทำอย่างต่อเนื่อง จำนวนนักเรียนจะเพิ่มขึ้นแน่นอนครับ ....
ผมทราบว่า ทางโรงเรียนเทศบาลบ้านค้อ กำลังขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ขอสนับสนุนเต็มที่ครับ เพราะหากทำได้อย่างถูกวิธี PLC ทุกอย่างที่เรากล่าวมา จะมารวมกันลงตรง "รอยเท้าช้าง" ก็คือ อุปนิสัย "พอเพียง" ของเด็กๆ นั่นเองครับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น