- เราสามารถแบ่งการศึกษาออกเป็น ๓ ช่วง ตามวัตถุประสงค์จริงๆ ของชีวิต ได้แก่
- ช่วงฝึกพึ่งตนเองด้านการศึกษา ได้แก่ การศึกษาตั้งแต่อนุบาลถึง ม.๓ ซึ่งเป้าหมายสำคัญของการเรียนคือ ทักษะการเรียนรู้ อ่านออก เขียนได้ คิดเป็น สามารถศึกษาค้นคว้าและเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง
- ช่วงฝึกพึ่งตนเองด้านอาชีพ การงาน เป็นการเตรียมความพร้อมสำหรับการออกไปประกอบสัมมาอาชีพในช่วงต่อไป หลักสูตรการศึกษาไทยแบ่งออกได้เป็น ๓ สาย ได้แก่ ๑) สายสามัญ ที่นักเรียนนิยมที่สุด เพราะเป็นหนทางเดินสู่มหาวิทยาลัยในคณะวิชาต่างๆ ไป เข้าใจกันว่าจะทำให้ได้เป็น "เจ้าคน นายคน" สายสามัญแบ่งความถนัดของนักเรียนออกเป็น ๒ หมวดคือ สายวิทย์-คณิต และสายศิลป์-ภาษา ๒) สายอาชีพ คือเรียนต่อระดับ ปวช. และ ปวส. เป้าหมายคือการฝึกฝนให้คนมี "ทักษะชีวิตและการประกอบอาชีพ" สามารถพึ่งตนเองได้ และ ๓) เป็นการศึกษานอกระบบตามอัธยาศัย หน่วยงานที่ทางราชการวางไว้ให้คือ กศน. เป้าหมายสำคัญคือ การขยายโอกาสสำหรับผู้สนใจใฝ่เรียนให้สูงขึ้นแต่ไม่มีโอกาสเรียนในระบบ
- ช่วงประกอบอาชีพ การงาน ฝึกฝนตนเองให้เชี่ยวชาญ ได้แก่ การศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา ซึ่งโดยมากเกือบทั้งหมดของระบบบัณฑิตศึกษาไทย จะเน้นไปทางทฤษฎีที่ผลิตนักวิชาการ ยังไม่ได้ให้ความสำคัญกับ "ภูมิปัญญา" และ "ปราชญ์" มากนัก แม้จะมีศิลปินแห่งชาติ หรือ "ปราชญ์แห่งแผ่นดิน"
- ปัจจุบัน ตลาดแรงงานต้องการนักเรียนสายอาชีพต่อสายสามัญ ๖๐:๔๐ แต่ปัจจุบันเราผลิตนักเรียนแบบกลับทาง ๔๐:๖๐ ทำให้เกิดปัญหาความไม่สมดุลตามมา
- ปัจจุบันคนไทยติดค่านิยม "ใบปริญญา" คือติด "วุฒิการศึกษา" มากกว่าจะมองถึง "ปัญญา" ที่ได้จากการเรียนรู้ ตัวอย่างที่เห็นชัด ง่ายที่สุดคือการขึ้นเงินเดือนตามวุฒิการศึกษา แทนที่จะพิจารณาตามผลงานเป็นหลัก
- โดยตัวระบบแล้ว "แยกส่วน" และ "เนินวิชา" ตั้งแต่ระดับชั้น ม.ปลาย แต่ความจริง ลักษณะการจัดการเรียนการสอนของครูนั้น "แยกส่วน แยกวิชา" มาตั้งแต่ระดับประถมศึกษาแล้ว เนื่องเพราะครูที่เรียนแยกส่วนมาตลอด และการสอนที่เน้น "ถ่ายทอด บอกต่อ เนื้อหา" จึงทำให้เกิดปัญหา "ขาดการเชื่อมโยงสู่ชีวิตจริง"
- หลักสูตรระดับอุดมศึกษาเน้น "ทฤษฎี" มากกว่า "ปฏิบัติ" เฉลี่ยรวมโดยอัตรา ๗๐ เปอร์เซ็นต์ ทำให้ นิสิตปริญญาตรีทุกวันนี้ ได้รับการสะท้อนว่า "ทำอะไรไม่เป็น" มากขึ้นเรื่อยๆ
- ปัจจุบันมีคนที่ทำงานมีนายจ้างเพียง ๓๐ เปอร์เซ็นต์ของผู้จบปริญญาตรี ทั้งๆ ที่ระบบการศึกษามุ่งพัฒนาให้คนไปรับจ้าง เข้าโรงงาน หรือทำงานในภาคอุตสาหกรรม
- ปัจจุบันบัณฑิตที่จบ ป.ตรี ได้งานทำตรงสายกับที่เรียนจริงๆ เพียง ๓๐ เปอร์เซ็นต์ เรียกว่า "สูญเปล่าทางการศึกษาสูงมาก"
- ฯลฯ
ท่านคิดว่าไงครับ....
